Girişimsel radyoloji (IR), görüntüleme kılavuzluğunda uygulanan ablasyon yöntemleriyle kanser hücrelerini yok eden minimal invaziv bir tedavi seçeneğidir. Radyofrekans, mikrodalga veya kriyoablasyon gibi tekniklerle küçük, lokalize tümörlerde cerrahiye yakın başarı oranları elde edilebilir. IR, ameliyatı tolere edemeyen yaşlı veya eşlik eden hastalıkları olan bireyler için avantaj sağlar. Onkoloji ekipleriyle iş birliği içinde planlanan girişimler, tedavinin kişiselleştirilmesini destekler. Diyabet, organ yetmezliği veya kemik metastazı olan hastalarda IR, komplikasyonları azaltarak yaşam kalitesini artırabilir. Doğru hasta seçimi, deneyimli uygulayıcılar ve kapsamlı ön değerlendirme ile IR, modern kanser tedavisinde güvenilir bir çözüm sunar.
Girişimsel radyoloji (IR), kanser tedavisinde güçlü bir müttefik olarak ortaya çıkmış olup, belirli vakalarda geleneksel cerrahiye rakip olabilecek minimal invaziv çözümler sunmaktadır. Devam eden teknolojik gelişmelerle birlikte IR, ablasyon gibi görüntü kılavuzlu prosedürler aracılığıyla tümör yönetiminde önemli bir rol oynamaktadır. Prof. Dr. Aykut Recep Aktaş'a göre IR, yalnızca bir tedavi seçeneği değil, aynı zamanda hassasiyeti, iyileşme faydaları ve multidisipliner kanser bakımına entegrasyonu nedeniyle sıklıkla tercih edilen bir alternatiftir.
Ablasyon, ısı (radyofrekans veya mikrodalga ablasyonu), soğuk (kriyoablasyon) veya kimyasallar uygulayarak kanser hücrelerini yok eden bir grup prosedürü ifade eder. BT veya ultrason gibi görüntüleme teknolojileriyle yönlendirilen bu yöntemler, çevredeki sağlıklı dokuya verilen hasarı en aza indirirken tümörleri hassas bir şekilde hedefler.
Karaciğer, böbrek veya akciğer gibi organlardaki belirli küçük tümörler için ablasyon, cerrahi olarak çıkarmaya neredeyse eşdeğer sonuçlar elde edebilir. Çalışmalar şunları göstermiştir:
Bu, IR'yi özellikle yaş veya eşlik eden hastalıklar nedeniyle ameliyatı iyi tolere edemeyen hastalar için çekici hale getirir.
Prof. Aktaş, modern kanser bakımında ekip tabanlı bir yaklaşımın önemini vurgulamaktadır. Etkili girişimsel radyoloji, aşağıdakilerle yakın koordinasyon gerektirir:
Bu entegrasyon, her hastanın tümör özelliklerine, genel sağlık durumuna ve kişisel tercihlerine göre en uygun tedaviyi almasını sağlar.
IR'nin dikkat çekici güçlü yönlerinden biri karmaşık tıbbi senaryolara uyarlanabilir olmasıdır. Örneğin:
IR genellikle iyi tolere edilse de riskler mevcuttur. Düzenlenmemiş veya etiket dışı dolgu enjeksiyonları gibi daha önce standart dışı müdahaleler yapıldığında komplikasyonlar daha olasıdır. Bir prosedür planlamadan önce kapsamlı görüntüleme ve klinik değerlendirmeler esastır.
Dahası, hastalar sözde "iğnesiz" prosedürlerden veya yetkisiz tedavilerden kaçınmalıdır, çünkü bunlar sonraki müdahaleleri zorlaştıran malzemeler bırakabilir.
1. Girişimsel radyoloji (IR) hangi kanser türlerinde kullanılabilir?
IR; karaciğer, böbrek, akciğer ve kemik gibi organlara lokalize olmuş tümörlerde sıklıkla kullanılır. Ayrıca karaciğer metastazları, akciğer nodülleri, böbrek kitleleri ve bazı yumuşak doku tümörleri için de etkili bir tedavi seçeneği olabilir. Uygunluk, tümör boyutu, yeri ve genel sağlık durumu gibi faktörlere göre değerlendirilir.
2. Girişimsel radyoloji cerrahinin yerini alabilir mi?
Bazı küçük ve lokalize tümörlerde IR, cerrahiye eşdeğer başarı oranlarına sahiptir. Ancak her hasta için uygun olmayabilir. Cerrahiye uygun olmayan ya da iyileşme süreci açısından risk taşıyan hastalarda IR, cerrahiye alternatif olarak öne çıkar. Karar, multidisipliner bir ekip tarafından hastaya özel olarak verilir.
3. IR işlemleri sonrasında hastanede yatış gerekir mi?
Çoğu IR prosedürü günübirlik uygulanır ve hastalar aynı gün içinde evlerine dönebilir. Ablasyon gibi işlemler sonrası kısa bir izlem süreci gerekebilir ancak klasik cerrahilere kıyasla iyileşme süresi belirgin şekilde daha kısadır.
